Οι ψηφιακες μας ιστοριες εσπασαν την καραντινα
by oiktas on 18 May, 2020 - Comments Off on Οι ψηφιακες μας ιστοριες εσπασαν την καραντινα
Του Σεραφείμ Ντούσια
Ο κόσμος που γνωρίζαμε φαίνεται πλέον διαφορετικός. Επομένως προκύπτει ότι και ο τρόπος που απεικονίζουμε τις νέες μας πραγματικότητες αλλάζει. Ακόμα κι αν φαίνεται ότι όλα έχουν τεθεί σε παύση, γνωρίζουμε ότι η ανάγκη κοινοποίησης ιστοριών είναι μεγαλύτερη από ποτέ.
Η ψηφιακή αφήγηση είναι ένα εργαλείο που δίνει σε όλους, ανεξαρτήτως επαγγέλματος, τις δεξιότητες να πουν τη δική τους ιστορία δημιουργώντας το προσωπικό τους οπτικοακουστικό έργο. Τις περισσότερες φορές όμως είναι κάτι πολύ περισσότερο από μια απλή χρήση της ψηφιακής τεχνολογίας. Αποτελεί στην πραγματικότητα ένα ισχυρό μέσο προσωπικής έκφρασης που παρέχει το μέσο να ακουστεί και να προβληθεί οποιοσδήποτε.
Οι επιστήμονες ορίζουν την ψηφιακή αφήγηση ως τον συνδυασμό της παραδοσιακής προφορικής αφήγησης με πολυμέσα του 21ου αιώνα και σύγχρονα εργαλεία τηλεπικοινωνίας, ενώ αντιμετωπίζεται εδώ και χρόνια ως μια νέα μορφή τέχνης που χρησιμοποιεί την εικόνα, το βίντεο και την αφήγηση. Οι ψηφιακές αφηγήσεις είναι μια συναρπαστική και περιεκτική μορφή Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης που μπορεί να χρησιμοποιηθεί από ανθρώπους όλων των κοινωνικών στρωμάτων με διαφορετικές ικανότητες. Τόσο για την εκπαίδευση, που η ψηφιακή αφήγηση βοηθάει τα παιδιά να αποκτήσουν τεχνικές, κοινωνικές και δημιουργικές δεξιότητες -όπως διαπιστώσαμε και διαπιστώνουμε κατά την περίοδο του COVID-19-, όσο και για τη δημοσιογραφία όπου μέσω της ψηφιακής αφήγησης κρατούσε ενήμερο το κοινό παρόλες τις δυσκολίες που είχαν να αντιμετωπίσουν οι δημοσιογράφοι.
Με την ανάδυση των μέσων κοινωνικών δικτύων, κάποιοι μίλησαν για τον θάνατο της δημοσιογραφίας θέλοντας να τονίσουν την πολύ σημαντική αυτή αλλαγή, όπου οι απλοί χρήστες θα μπορούσαν να παράγουν το δικό τους περιεχόμενο σε διαφορετικές μορφές.
«Για να διηγηθούν ιστορίες στην ψηφιακή εποχή, οι ρεπόρτερ, οι συντάκτες, οι φωτορεπόρτερ θα πρέπει να αποκτήσουν νέες δεξιότητες – και να το κάνουν αυτό με πάθος» (Franco, 2008).
Η ψηφιακή αφήγηση όμως βοήθησε τους δημοσιογράφους να διηγηθούν εντελώς διαφορετικές ιστορίες, όπως δεν θα μπορούσαν να το κάνουν μόνο με κείμενο, εικόνα, ήχο ή βίντεο αλλά με τον συνδυασμό όλων των παραπάνω.
Ο καθένας μπορεί να γίνει δημιουργός της δικής του ιστορίας. Ο καθένας έχει τη δική του οπτική γωνία και ύφος γλώσσας… και όλοι μας πρέπει να γνωρίζουμε σε ποιον απευθύνεται το έργο μας. Αυτές είναι κάποιες βασικές αφετηρίες που ένας «ψηφιακός αφηγητής» πρέπει να έχει. Σε κάθε περίπτωση όμως πρέπει να το κάνουμε με ασφάλεια.
Από τα μέσα Μαρτίου του 2020, αρχίσαμε όλοι να αφιερώνουμε χρόνο καταγράφοντας την πραγματικότητα της καθημερινής ζωής. Οι πολλές προκλήσεις της απομακρυσμένης ζωής είναι ίσως μερικές από τις μεγαλύτερες κοινωνικές ιστορίες που προκύπτουν από την τρέχουσα κρίση. Αντί να προσπαθούμε να δημιουργήσουμε τον τέλειο φωτισμό ή να αξιοποιήσουμε την τελευταία τεχνολογία των καμερών, θεωρήσαμε αυτήν την χρονική στιγμή σωστή ώστε να καταγράψουμε αυθεντικά σύντομα χρονογραφήματα της ζωής μας κατά τη διάρκεια της εποχής του COVID-19.
Αρκετά ήταν τα φεστιβάλ κινηματογράφου όπως και το Athens Digital Art Festival, που παρακινούσαν τον κόσμο να καταγράψει και να στείλει την δική του ταινία μικρού μήκους με θέμα- τί άλλο- πέρα από την «καραντίνα»! Ο κόσμος αγκάλιασε τέτοιες δράσεις. Βρήκε το χρόνο να πειραματιστεί με τα οπτικοακουστικά μέσα και με τη χρήση του κινητού τηλεφώνου να καταγράψει τις δικές του ταινίες και να περάσει στους συμπολίτες του τα δικά του μηνύματα. Άνθρωποι ανεξαρτήτου επαγγέλματος ανέπτυξαν μια δική τους μορφή αφήγησης, που είχαν την ανάγκη να δημοσιεύσουν στα μέσα κοινωνικά δικτύωσης. Εύχρηστες και δωρεάν εφαρμογές μοντάζ εικόνας και ήχου βοήθησαν τους αφηγητές να εξελίξουν τόσο τις δυνατότητές τους όσο και την ποιότητα του τελικού έργου.
Αντίστοιχα η κυβέρνηση της χώρας, για τη διασφάλιση της δημόσιας υγείας, δημιούργησε διαφημιστική καμπάνια με σκοπό να εισακουστεί σε κάθε ηλικία. Πως το πέτυχε αυτό; Χρησιμοποιώντας τις περισσότερες φορές στα τηλεοπτικά και διαδικτυακά κοινωνικά μηνύματά της, προφίλ απλών ανθρώπων οι οποίοι μάλιστα τις περισσότερες φορές είχαν τη σκηνοθετική καθοδήγηση να κοιτάνε απευθείας το φακό. Η συγκεκριμένη εικόνα σε συνδυασμό με την αφήγηση και τη μουσική, έκανε επίκληση στο συναίσθημα των Ελλήνων, προτρέποντάς τους να παραμείνουν σπίτια τους. Δεν έλειψαν φυσικά και τα κοινωνικά μηνύματα με επώνυμους καλλιτέχνες για το ευρύ κοινό.
Από την άλλη πλευρά οι δημοσιογράφοι καλούνται να υποστηρίξουν την είδηση με τα δικά τους τεχνικά μέσα. Τα κινητά τηλέφωνα πήραν τη θέση της κάμερας μιας και η πολυτέλεια της συνοδείας τεχνικών (οπερατέρ και ηχολήπτη) δεν ήταν τις περισσότερες φορές δυνατή. Πολλοί ήταν οι δημοσιογράφοι που θυσιάστηκαν, μεταφορικά και κυριολεκτικά, στο βωμό της ενημέρωσης. Οι συνεντεύξεις στο στούντιο καθώς και σε κλειστούς χώρους όπως γραφεία, σταμάτησαν, και εφαρμογές όπως Skype, Zoom κά, είχαν την τιμητική τους.
Πρόκειται άραγε μια «εκτόνωση» της εποχής ή κάτι που ήρθε να αλλάξει τα μέχρι τώρα δεδομένα;
Ο Σεραφείμ Ντούσιας είναι απόφοιτος των Royal College of Arts της Μ. Βρετανίας με ειδικότητα στην Παραγωγή και Σκηνοθεσία Τηλεοπτικής Ψυχαγωγίας καθώς και του International Film School of London. Μετά από μία σειρά επιτυχημένων συνεργασιών με βρετανικές εταιρείες παραγωγής και τηλεοπτικά δίκτυα όπως η Fresh One Productions του Jamie Oliver, Warner Bros TV, ITV, Channel 4 κά, έχει τη σκηνοθετική επιμέλεια όλων των παραγωγών του CNN Greece και του ομίλου DPG.
ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΟ ΕΙΔΙΚΟ ΑΦΙΕΡΩΜΑ: Η ΑΝΑΤΟΜΙΑ ΤΗΣ ΨΗΦΙΑΚΗΣ ΑΦΗΓΗΣΗΣ ΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΤΟΥ COVID-19